Actueel
NIEUWS | Oei…Slecht nieuws voor de rokers onder ons…
In 2018 introduceerde de Nederlandse overheid het Nationaal Preventieakkoord, een ambitieuze blauwdruk met als ultieme doel een rookvrije generatie in 2040. Dit houdt in dat kinderen opgroeien in een omgeving waar roken niet normaal is en het percentage volwassen rokers afneemt tot minder dan 5%. Om dit te bereiken, is een gezamenlijke inspanning nodig van beleidsmakers, zorgverleners, scholen, en de samenleving als geheel.
Vooruitgang door strengere maatregelen
De afgelopen jaren zijn er aanzienlijke stappen gezet om deze visie te verwezenlijken. Denk aan het verbod op rookruimtes, de introductie van neutrale verpakkingen voor sigaretten, en het verbod op de verkoop van tabaksproducten in supermarkten vanaf 2024. Ook smaakjes in e-sigaretten zijn inmiddels verboden, met uitzondering van tabakssmaken. Deze maatregelen hebben Nederland internationale erkenning opgeleverd, onder meer van de Wereldgezondheidsorganisatie, voor de vooruitgang in de strijd tegen roken.
Nieuwe trends en uitdagingen
Hoewel er vooruitgang is geboekt, blijven jongeren een kwetsbare groep. De populariteit van e-sigaretten, vooral door zoete smaken, heeft geleid tot een toename van jonge gebruikers. Het recente verbod op smaakjes is een belangrijke stap, maar aanvullende educatieve en preventieve programma’s zijn nodig om deze trend een halt toe te roepen. Zonder extra maatregelen blijven jongeren een risico lopen om verslaafd te raken.
Prijsbeleid: Een effectief wapen
De prijs van tabaksproducten speelt een cruciale rol in het ontmoedigen van gebruik. Volgens Marc Willemsen van het Trimbos-instituut is een hogere prijs een van de meest effectieve methoden om het roken terug te dringen. Hoewel accijnzen in Nederland recentelijk zijn verhoogd, blijven sigaretten relatief betaalbaar. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert jaarlijkse prijsverhogingen van minimaal 10% om roken structureel te ontmoedigen. Willemsen pleit bovendien voor gerichte investeringen van accijnsopbrengsten in rookpreventieprogramma’s en begeleiding.
Inspirerende succesverhalen
In steden zoals Nijmegen worden positieve resultaten geboekt met intensieve begeleiding. Zo leerden deelnemers zoals Miriam en Willem via coach Fianne Eijkman hoe ze triggers konden herkennen en alternatieven konden ontwikkelen. Voor Willem was een gesprek met zijn zorgverlener de doorslaggevende factor om te stoppen, terwijl Miriam veel steun vond in groepssessies. Deze persoonlijke verhalen laten zien dat gerichte ondersteuning een groot verschil kan maken.
De kracht van groepsdynamiek
Stoppen met roken is vaak makkelijker in groepsverband. Het gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid en onderlinge steun motiveert deelnemers om door te zetten. Groepsapps spelen hier een belangrijke rol in door een continue stroom van aanmoediging en betrokkenheid te bieden. Deze dynamiek creëert een veilige omgeving waarin deelnemers elkaar helpen om vol te houden, zelfs tijdens moeilijke momenten.
Ondersteuning en hulpmiddelen
Het Trimbos-instituut heeft aangetoond dat een combinatie van persoonlijke begeleiding en hulpmiddelen, zoals nicotinepleisters, de kans op succesvol stoppen met roken aanzienlijk vergroot. Sinds 2020 vergoedt de zorgverzekering in Nederland één volledig begeleide stoppoging per jaar. Toch pleiten experts voor meer flexibiliteit, omdat stoppen met roken vaak meerdere pogingen vereist. Extra ondersteuning kan helpen om meer mensen succesvol rookvrij te maken.
Accijnzen inzetten voor rookpreventie
Accijnsverhogingen kunnen niet alleen roken ontmoedigen, maar ook inkomsten genereren die direct kunnen worden ingezet voor rookpreventie. Willemsen stelt voor om deze opbrengsten transparant en specifiek te besteden aan preventieprogramma’s en begeleiding. Door accijnzen strategisch te gebruiken, kunnen bestaande programma’s worden versterkt en meer mensen worden geholpen bij het stoppen.
Beleid met meer urgentie
Hoewel er vooruitgang wordt geboekt, kan het tempo van beleidsmaatregelen volgens deskundigen worden opgevoerd. Het huidige plan om de verkoop van tabaksproducten te beperken tot speciaalzaken duurt tot 2032. Sneller handelen zou de impact van dit beleid aanzienlijk kunnen vergroten en een rookvrije samenleving dichterbij brengen.
Het belang van een rookvrije omgeving
Een rookvrije omgeving heeft niet alleen directe gezondheidsvoordelen, maar beïnvloedt ook het gedrag van toekomstige generaties. Kinderen die in een rookvrije omgeving opgroeien, hebben een veel grotere kans om zelf nooit te beginnen met roken. Dit benadrukt het belang van de ambitie om een rookvrije generatie te creëren en motiveert beleidsmakers om vast te houden aan deze visie.
Educatie en preventie
Educatie blijft een sleutelrol spelen in het voorkomen van rookgedrag, vooral onder jongeren. Scholen, ouders en gemeenschappen moeten samenwerken om jongeren te informeren over de risico’s van roken en hen te helpen gezonde keuzes te maken. Preventieve programma’s kunnen jongeren bewuster maken van de gevolgen van roken en hen ondersteunen om weerstand te bieden tegen sociale druk.
Innovatieve benaderingen
Naast traditionele preventieprogramma’s en accijnzen, kunnen innovatieve technologieën zoals apps en online platforms een rol spelen in het ondersteunen van mensen die willen stoppen met roken. Door gebruik te maken van gamification en gepersonaliseerde begeleiding, kunnen deze tools mensen helpen om gemotiveerd te blijven en hun voortgang bij te houden.
Internationale voorbeelden
Nederland kan veel leren van andere landen die succesvolle rookpreventieprogramma’s hebben geïmplementeerd. In Nieuw-Zeeland bijvoorbeeld wordt gestreefd naar een rookvrije generatie door een combinatie van strenge accijnzen, educatie en het beperken van de beschikbaarheid van tabaksproducten. Het bestuderen van dergelijke internationale best practices kan Nederland helpen om haar eigen beleid verder te verbeteren.
Succes door samenwerking
De strijd tegen roken vraagt om samenwerking tussen overheden, zorgverleners, gemeenschappen en individuen. Door samen te werken en kennis te delen, kan een sterkere impact worden gemaakt. Zowel lokale initiatieven als nationale beleidsmaatregelen zijn nodig om roken blijvend terug te dringen en een gezonde samenleving te creëren.
Een cultuurverandering
Naast beleid en educatie is er ook een bredere cultuurverandering nodig. Het normaliseren van een rookvrije levensstijl en het promoten van gezondheid als kernwaarde kunnen bijdragen aan het verminderen van rookgedrag. Media, influencers en gemeenschapsleiders kunnen hierin een belangrijke rol spelen door het goede voorbeeld te geven.
De impact op de volksgezondheid
Het verminderen van roken heeft niet alleen voordelen voor individuele rokers, maar ook voor de volksgezondheid als geheel. Minder rokers betekent minder kosten voor de gezondheidszorg en een gezondere bevolking. Dit benadrukt het belang van doorgaan met rookpreventieprogramma’s en het ondersteunen van mensen bij het stoppen.
Rookvrij op de werkvloer
Veel bedrijven zetten zich al in voor een rookvrije werkplek, maar er is ruimte voor meer actie. Door werkgevers te betrekken bij rookpreventieprogramma’s en ondersteuning te bieden aan werknemers die willen stoppen, kan de impact verder worden vergroot. Rookvrije werkplekken dragen bij aan een gezondere werkomgeving en een hogere productiviteit.
Het belang van rolmodellen
Rolmodellen, zoals bekende Nederlanders of influencers, kunnen een belangrijke rol spelen in het inspireren van mensen om te stoppen met roken. Door hun persoonlijke verhalen te delen, kunnen ze laten zien dat stoppen met roken mogelijk is en anderen motiveren om dezelfde stap te zetten.
Conclusie
De ambitie om een rookvrije generatie in 2040 te creëren is binnen handbereik, maar vereist blijvende inzet en samenwerking. Met gerichte beleidsmaatregelen, educatie en ondersteuning kunnen de huidige positieve trends worden voortgezet. Door samen te werken aan een gezonde, rookvrije toekomst, kunnen we zorgen voor een betere kwaliteit van leven voor de komende generaties.
Een vrouw die zichzelf Suzie noemt, is de wanhoop nabij. Al maanden, inmiddels zelfs jaren, probeert ze een baan te vinden, maar telkens loopt ze tegen een onzichtbare muur aan. Niet omdat ze geen diploma’s heeft, niet omdat ze geen ervaring kan overleggen, maar – zo stelt ze zelf – vanwege haar achternaam. Die wordt door digitale systemen aangemerkt als “aanstootgevend”, waardoor ze in veel gevallen niet eens door de eerste stap van een online sollicitatieprocedure komt.
Een probleem dat begint bij een naam
Wanneer ouders hun kind een naam geven, denken ze zelden aan mogelijke obstakels op de arbeidsmarkt. Toch blijkt voor sommige mensen een naam later in het leven wel degelijk problemen te veroorzaken. Dat geldt niet alleen voor voornamen, maar ook voor achternamen. Suzie’s verhaal laat zien hoe ver dat kan gaan in een tijd waarin computers en algoritmes steeds vaker bepalen wie er wel en niet wordt toegelaten tot systemen.
Suzie is werkloos en actief op zoek naar een nieuwe baan. Zoals veel mensen doet ze dat online, via vacaturesites en digitale sollicitatieportalen. Maar bij het invullen van haar persoonsgegevens gaat het regelmatig mis. Haar achternaam wordt automatisch geblokkeerd of gemarkeerd als ongepast. Het gevolg: ze kan haar sollicitatie niet afronden, of krijgt direct een foutmelding.
Van menselijk oordeel naar algoritmische afwijzing
In het Verenigd Koninkrijk, waar Suzie woont, is discriminatie op basis van naam wettelijk verboden. Werkgevers mogen kandidaten niet uitsluiten vanwege afkomst, geslacht, religie of andere persoonlijke kenmerken. Toch merkt Suzie dat die bescherming in de praktijk niet altijd werkt, zeker niet wanneer beslissingen worden overgelaten aan geautomatiseerde systemen.
Volgens haar ligt het probleem niet bij individuele recruiters, maar bij filters die zijn ingebouwd in software. Die filters zijn bedoeld om scheldwoorden, haatdragende taal en ongepaste termen te weren. In haar geval slaan die systemen echter door. Haar achternaam wordt door het systeem niet herkend als familienaam, maar als een term die in bepaalde contexten als kwetsend kan worden ervaren.
Het gevolg is dat Suzie keer op keer wordt buitengesloten, nog voordat een mens haar cv heeft gezien.
“Ik word niet eens beoordeeld”
In een video op TikTok vertelt Suzie openhartig over haar frustratie. Ze legt uit dat ze talloze sollicitaties heeft willen versturen, maar dat ze telkens strandt bij hetzelfde punt. “Ik kom niet eens door de formulieren heen,” zegt ze. “Het systeem accepteert mijn achternaam niet.”
Ze benadrukt dat het hier niet gaat om een bijnaam of zelfgekozen gebruikersnaam, maar om de naam waarmee ze is geboren. “Ik heb hier niet om gevraagd,” legt ze uit. “Dit is gewoon mijn achternaam. Het is niet mijn schuld hoe die in andere landen of contexten wordt geïnterpreteerd.”
Suzie vraagt zich hardop af of dit juridisch wel mag. In haar video richt ze zich zelfs tot advocaten en juristen: kan dit worden gezien als discriminatie, ook al is het een computer die haar tegenhoudt?
Meer dan alleen werk
Het probleem beperkt zich volgens Suzie niet tot solliciteren. Ook bij het aanmaken van profielen op sociale media of andere online platforms loopt ze tegen dezelfde blokkade aan. Haar achternaam wordt “geflagged”, waardoor accounts worden geweigerd of handmatig moeten worden gecontroleerd. Dat kost tijd en energie, en zorgt ervoor dat ze zich steeds opnieuw moet verantwoorden.
Voor Suzie voelt het alsof ze voortdurend moet uitleggen wie ze is en waarom haar naam geen kwaad bedoelt. “Het is vermoeiend,” zegt ze. “Je wordt al afgewezen voordat je iets hebt kunnen laten zien van jezelf.”
@official_suzyq Can a lawyer tell me if this is even legal?? to discriminate against someone for the last name they were literally born w? It’s not my fault the Americanized version of my last name is spelled like that 🥲
De schaduwzijde van automatische moderatie
Haar verhaal raakt aan een breder maatschappelijk probleem. Steeds meer processen worden geautomatiseerd, van sollicitaties tot contentmoderatie. Algoritmes nemen beslissingen op basis van lijsten, patronen en filters. Dat is efficiënt, maar niet altijd rechtvaardig.
Automatische systemen hebben geen context, geen nuance en geen begrip van individuele situaties. Ze herkennen woorden, maar geen mensen. Daardoor kunnen ze onbedoeld schade aanrichten, zeker bij namen die in verschillende talen of culturen een andere betekenis hebben.
Experts waarschuwen al langer dat algoritmes bestaande ongelijkheden kunnen versterken. Wat bedoeld is als bescherming tegen misbruik, kan omslaan in uitsluiting van onschuldige gebruikers.
Psychologische impact
Voor Suzie heeft de situatie niet alleen praktische gevolgen, maar ook emotionele. Elke afgewezen sollicitatie voelt als een bevestiging dat ze er niet bij hoort. Dat kan het zelfvertrouwen aantasten, zeker wanneer iemand al langere tijd zonder werk zit.
Ze benadrukt dat ze graag wil werken, bijdragen en vooruitkomen. “Ik vraag geen voorkeursbehandeling,” zegt ze. “Ik wil alleen een eerlijke kans.”
Het gevoel machteloos te zijn tegenover een systeem waar je geen invloed op hebt, maakt het extra zwaar. Je kunt je naam niet zomaar veranderen, en zelfs als je dat zou willen, voelt dat voor haar als toegeven aan een onrechtvaardig systeem.
Juridische vragen
De kernvraag die Suzie stelt, is relevant voor veel mensen: wie is verantwoordelijk wanneer een algoritme discrimineert? Is dat de werkgever, de softwareleverancier, of niemand?
Hoewel de wet discriminatie verbiedt, loopt de regelgeving vaak achter op technologische ontwikkelingen. In veel gevallen is het moeilijk aan te tonen dat een afwijzing het gevolg is van een geautomatiseerd filter, laat staan om daar juridische stappen tegen te ondernemen.
Toch groeit de aandacht voor dit soort kwesties. In Europa en het Verenigd Koninkrijk wordt steeds vaker gesproken over transparantie van algoritmes en de plicht om menselijke controle in te bouwen.
Een oproep tot bewustwording
Suzie deelt haar verhaal niet alleen om haar eigen situatie te verbeteren, maar ook om aandacht te vragen voor anderen die mogelijk met vergelijkbare problemen te maken hebben. Ze vermoedt dat zij niet de enige is, maar dat veel mensen simpelweg niet weten waarom ze steeds worden afgewezen.
Haar boodschap is helder: technologie mag geen excuus zijn om mensen uit te sluiten. Systemen moeten worden aangepast zodat ze rekening houden met echte namen en echte levens.
Meer dan een persoonlijk verhaal
Wat begint als een individueel probleem, raakt aan grotere vragen over gelijkheid, inclusiviteit en de rol van technologie in ons dagelijks leven. Suzie’s ervaring laat zien dat discriminatie niet altijd openlijk of bewust hoeft te zijn om schadelijk te zijn.
In een wereld waarin steeds meer beslissingen door computers worden genomen, is het cruciaal dat die systemen eerlijk, flexibel en mensgericht zijn. Anders blijven mensen zoals Suzie vastlopen – niet door gebrek aan talent, maar door een naam die nooit een obstakel had mogen zijn.
Voorlopig blijft ze solliciteren, ondanks de tegenslagen. Maar haar verhaal zet aan tot nadenken: hoe zorgen we ervoor dat digitale hulpmiddelen mensen helpen, in plaats van hen onzichtbaar buiten te sluiten?
-
Actueel12 maanden geledenHardnekkige gerucht blijkt tóch waar: ‘Dit heeft Marco Borsato allemaal met Maan gedaan!’
-
Actueel11 maanden geledenJutta Leerdam stapt in ijsbad en laat per ongeluk een beetje teveel zien
-
Actueel11 maanden geledenMartijn Krabbé deelt verdrietig bericht: ‘Zo lang heb ik nog’
-
Actueel11 maanden geledenKijkers geschokt door actie van gast in Lang Leve de Liefde: slurf tevoorschijn gehaald
-
Actueel12 maanden geledenAndré Hazes deelt per ongeluk beelden van vrij partijtje met Monique Westenberg
-
Actueel11 maanden geledenVolgers verdrietig door heftige post van Emma Heesters 😔
-
Actueel11 maanden geledenOphef: Lang Leve de Liefde-deelnemers Laura en Duco liggen te wippen en geven volledige show weg
-
Actueel11 maanden geledenZangeres Maan laat op podium zien wat ze in huis heeft tijdens optreden. Daar kunnen de mannen wel van genieten