Trump onder vuur vanuit eigen kring: dreigt interne afzetting?

Donald Trump keerde in januari 2025 met veel bombarie terug naar het Witte Huis voor een tweede termijn als president van de Verenigde Staten. Maar nog geen honderd dagen na zijn inauguratie lijken de eerste barsten al zichtbaar in zijn regeringscoalitie. Terwijl hij zich ogenschijnlijk richt op grote beleidswijzigingen, groeit achter de schermen de spanning binnen zijn eigen team. De nieuwste signalen? Uitgelekte berichten uit een besloten Signal-groep die gebruikt wordt door vertrouwelingen binnen het Witte Huis. Deze onthullen niet alleen ergernis, maar zelfs scenario’s waarin Trump mogelijk wordt vervangen door zijn eigen vicepresident: JD Vance.

---

Trump en zijn onvoorspelbaarheid: een tikkende tijdbom?

Dat Donald Trump een polariserende figuur is, zal niemand verbazen. Zijn stijl is onconventioneel, zijn uitspraken vaak explosief en zijn beleidskeuzes soms onverwacht. Maar waar zijn aanhangers hem bewonderen om die onorthodoxe aanpak, groeit bij zijn collega’s binnen de regering het ongemak. Politiek analist Adam Boulton waarschuwt voor de risico’s die de president zelf vormt voor zijn politieke overleving.

“Als Trump doorgaat met het nemen van impulsieve beslissingen – zoals het stopzetten van buitenlandse hulp of het opleggen van handelsbelemmeringen aan bondgenoten – kan zelfs zijn eigen partij besluiten dat hij een gevaar vormt voor de stabiliteit van het land,” aldus Boulton.

De recente beëindiging van militaire steun aan Oekraïne, het dreigen met importheffingen voor Canada en de vermeende interesse in het “terugkopen” van Groenland zijn voorbeelden van beleid dat zelfs binnen Republikeinse kringen wenkbrauwen doet fronsen. Sommige medewerkers spreken achter gesloten deuren van een “chaotische tweede ronde”, waarbij het presidentiële gedrag als problematisch wordt bestempeld.

---

De rol van JD Vance: loyale bondgenoot of mogelijke opvolger?

In het centrum van deze politieke draaikolk staat JD Vance, Trumps vicepresident. Een opvallende figuur, die ooit bekendstond als scherpe Trump-criticus. Zijn boek Hillbilly Elegy werd gezien als een openhartige kijk op het Amerikaanse arbeidersklasseleven, en Vance stond bekend om zijn afkeer van extremen. Maar politieke ambities veranderden zijn koers: in de aanloop naar de verkiezingen van 2024 transformeerde hij tot een loyale Trump-bondgenoot.

Toch blijkt die loyaliteit niet onvoorwaardelijk. In berichten die recent uitgelekt zijn via Signal, zou Vance twijfels hebben geuit over Trumps “inconsistent en impulsief gedrag”. Hoewel hij deze uitspraken niet publiekelijk heeft bevestigd, laat het zien dat zelfs de mensen die het dichtst bij Trump staan, bedenkingen hebben bij zijn functioneren.

---

Het 25e Amendement als stille dreiging

In de Verenigde Staten biedt de grondwet via het 25e Amendement een zeldzaam maar krachtig middel om een zittende president tijdelijk of permanent uit zijn functie te ontheffen. Dit kan gebeuren als het kabinet – met steun van de vicepresident – vaststelt dat de president niet langer in staat is om zijn taken uit te voeren.

Hoewel het nog nooit is ingezet om een president af te zetten wegens mentale instabiliteit of gedragsproblemen, wordt het in kringen binnen Washington steeds vaker als serieuze optie besproken. In het geval van Trump zou dit betekenen dat JD Vance tijdelijk het presidentschap overneemt.

Een dergelijke stap zou een politieke aardverschuiving betekenen – en zou het eerste echte signaal zijn dat de bedreiging voor Trump niet van buitenaf komt, maar van binnenuit.

---

Toenemende bezorgdheid over democratische waarden

Tara Setmayer, politiek commentator en voormalig Republikeins communicatieadviseur, luidt de noodklok. Ze noemt de huidige situatie “Defcon 1 voor onze democratie.” Haar zorgen betreffen niet alleen Trump zelf, maar ook de signalen dat zijn regering steeds autoritairder optreedt, zoals bij het weigeren van buitenlandse academici op basis van politieke voorkeur.

“Als zelfs wetenschappers op basis van hun politieke opvattingen worden geweigerd, zijn we echt gevaarlijk terrein aan het betreden,” aldus Setmayer.

De binnenlandse kritiek neemt toe. Ook internationale partners, waaronder de EU en Canada, uiten voorzichtig hun zorgen over de richting waarin Amerika zich beweegt onder Trump 2.0.

---

Wat als JD Vance president wordt?

De hamvraag is: wat verandert er als Trump daadwerkelijk het veld moet ruimen en Vance het stokje overneemt? In stijl zou het verschil waarschijnlijk groot zijn. Vance staat bekend om zijn weloverwogen retoriek, bedachtzame houding en rustige voorkomen. Maar inhoudelijk is hij in veel opzichten een voortzetting van Trumps beleid.

Zo steunt Vance Trumps visie op immigratie, economische bescherming van Amerikaanse industrieën, en het herzien van internationale verdragen. Hij is voorstander van een America First-benadering, al brengt hij die op een minder bombastische manier over. Voor velen zou Vance dan ook geen radicale koerswijziging betekenen, maar eerder een stabielere uitvoering van dezelfde politieke agenda.

---

De komende maanden: een sleutelperiode in Trumps presidentschap

Wat de komende maanden gaan brengen, is moeilijk te voorspellen. Trump staat nog altijd stevig in de peilingen bij zijn achterban, maar de spanningen binnen zijn eigen team nemen toe. Uit het Signal-lek blijkt dat er steeds meer strategische gesprekken plaatsvinden over een mogelijke machtswisseling binnen de Republikeinse top.

Of het daadwerkelijk zover komt, zal afhangen van Trumps gedrag, de publieke opinie en de mate waarin Vance bereid is zijn rol als “reserve-president” te accepteren. Tot nu toe houdt hij zich op de vlakte, maar achter gesloten deuren groeit zijn invloed.

---

Conclusie: interne druk vormt de grootste bedreiging

Wat begon als een triomfantelijke terugkeer van Donald Trump naar het Witte Huis, dreigt uit te monden in een intern machtsspel dat zijn presidentschap op losse schroeven kan zetten. Niet zijn tegenstanders uit de Democratische Partij, maar zijn eigen vicepresident en kabinetsleden zouden weleens de drijvende krachten kunnen zijn achter een historische machtswisseling.

JD Vance is strategisch gepositioneerd en heeft zowel de politieke legitimiteit als de persoonlijke kalmte om als opvolger naar voren te treden. De komende weken zullen cruciaal zijn. Of Trump zich weet te herpakken of onder druk bezwijkt, hangt grotendeels af van zijn eigen gedrag – en het geduld van de mensen om hem heen.