Wie aan het einde van het jaar een oudejaarslot koopt, doet dat meestal met een duidelijke droom voor ogen: wakker worden op 1 januari met een bankrekening die er ineens heel anders uitziet. Voor sommigen is het een traditie die al jaren meegaat, voor anderen een spontane gok in de hoop op dat ene geluksmoment. En hoewel iedereen weet dat de kans klein is, blijven miljoenen Nederlanders zich afvragen: kan ik mijn kansen een klein beetje vergroten?

Een van de vragen die elk jaar terugkomt, is die naar het ‘beste’ eindcijfer. Bestaat dat eigenlijk? En zo ja: welk cijfer levert historisch gezien de meeste prijzen op?

Een eeuwenoude loterij

De oudejaarstrekking wordt georganiseerd door de Staatsloterij, en die is ouder dan veel mensen beseffen. De loterij bestaat al sinds 1726 en geldt daarmee als de oudste loterij ter wereld. De speciale oudejaarstrekking zoals we die nu kennen, bestaat sinds 1992. Sindsdien is het kopen van een oudejaarslot voor veel Nederlanders een vast ritueel geworden, net zo vanzelfsprekend als oliebollen en vuurwerk.

De aantrekkingskracht zit niet alleen in de hoofdprijs, maar ook in de symboliek: een nieuw jaar, een schone lei en de kans op een compleet andere toekomst. Zelfs mensen die het hele jaar geen lot kopen, laten zich rond de jaarwisseling verleiden.

Wat kost een oudejaarslot eigenlijk?

Wie besluit een oudejaarslot te kopen, heeft tegenwoordig behoorlijk wat keuze. Je kunt terecht bij supermarkten, tabakszaken, boekhandels als Bruna en Primera, of gewoon online via de officiële kanalen. De prijzen en varianten lopen uiteen, afhankelijk van hoeveel risico – en hoop – je wilt nemen.

Een half oudejaarslot kost 15 euro en geeft recht op de helft van alle prijzen, inclusief de helft van de hoofdprijs. Het hele oudejaarslot kost 30 euro en geeft recht op de volledige geldprijzen. Wie het groter wil aanpakken, kan kiezen voor een straatje: tien halve of tien hele loten met alle eindcijfers, voor respectievelijk 150 of 300 euro.

Voor de echte optimisten – of groepen collega’s die samen inleggen – zijn er ook de zogenaamde boulevardjes en boulevards. Daarmee koop je honderd halve of honderd hele loten, met alle eindcijfers, voor bedragen die oplopen tot 3.000 euro. Het idee daarachter is simpel: je dekt alle cijfers af en vergroot de kans dat er íets wordt gewonnen, al blijft de hoofdprijs natuurlijk nog steeds een kwestie van geluk.

Bestaat er een ‘beste’ eindcijfer?

Officieel is het antwoord helder: nee. Elke trekking staat volledig op zichzelf en eerdere uitslagen hebben geen enkele invloed op toekomstige trekkingen. Dat is ook wettelijk zo vastgelegd. Toch zijn cijfers en statistieken onweerstaanbaar voor veel mensen. Want als bepaalde eindcijfers in het verleden vaker zijn gevallen, voelt het logisch om daar iets mee te doen.

De Staatsloterij heeft zelf inzicht gegeven in historische data vanaf 2013, waarbij is gekeken naar zowel oudejaarstrekkingen als reguliere trekkingen. Daaruit komt één opvallend detail naar voren: eindcijfer vier blijkt in die periode het vaakst te zijn gekoppeld aan prijzen.

Belangrijk daarbij is dat het niet alleen gaat om grote prijzen, maar om alle prijzen samen. Het zegt dus niets over jouw individuele winkans op de jackpot, maar wel iets over een statistisch patroon dat in het verleden zichtbaar was.

Geluk, gevoel en psychologie

Waarom hechten mensen dan toch waarde aan zo’n eindcijfer? Dat heeft alles te maken met psychologie. Het menselijk brein zoekt patronen, ook waar die eigenlijk geen betekenis hebben. Een ‘gelukkig getal’ voelt vertrouwd, geeft houvast en maakt de keuze eenvoudiger.

Voor sommigen is dat cijfer vier nu eenmaal aantrekkelijk. Anderen zweren bij hun geboortedatum, huisnummer of het nummer van hun favoriete voetbalspeler. In de praktijk maakt het voor de kansberekening niets uit, maar het plezier van meedoen wordt er vaak groter door.

En dat plezier is voor veel mensen minstens zo belangrijk als de kans op winst. Het gesprek aan de keukentafel, het dromen over wat je met de prijs zou doen, het plannen van een nieuw leven dat misschien nooit komt – het hoort er allemaal bij.

Wat kun je realistisch verwachten?

Het is goed om nuchter te blijven. De kans op de hoofdprijs is extreem klein, hoe je het ook wendt of keert. Zelfs met meerdere loten blijft winnen vooral een kwestie van toeval. Tegelijkertijd worden er bij de oudejaarstrekking wél veel prijzen verdeeld, waardoor de kans dat je iets wint groter is dan bij veel andere loterijen.

Dat maakt het kopen van een oudejaarslot voor veel mensen een acceptabel risico: je betaalt voor een kans, maar ook voor spanning en hoop. En soms, heel soms, wordt die hoop beloond.

Eindcijfer vier: leuk weetje, geen garantie

Is eindcijfer vier dan ‘het beste’ eindcijfer? Statistisch gezien was het de afgelopen jaren het meest voorkomende eindcijfer bij prijzen. Maar dat biedt geen enkele garantie voor de toekomst. De trekking blijft volledig willekeurig, en elk lot heeft exact dezelfde kans.

Toch is het een leuk weetje om mee te nemen bij het kopen van je lot. Misschien kies je bewust voor een vier, misschien blijf je trouw aan je vaste nummer. Wat je ook doet: het belangrijkste is dat je meedoet met een bedrag dat je kunt missen, en dat je het ziet als wat het is – een spel van toeval.

Wie weet luid jij het nieuwe jaar in als miljonair. En zo niet, dan heb je in elk geval even mogen dromen. En voor veel mensen is dat rond oud en nieuw al winst genoeg.